Een hulpvraag die regelmatig bij ons in de coachpraktijk naar voren komt, heeft te maken met de mindset. Nu is mindset een vrij breed onderwerp en zitten er allemaal weer stokjes aan met andere onderwerpen, denk aan onzekerheid, faalangst, zelfvertrouwen, veerkracht etc., maar in deze blog willen we je meenemen in de kern van mindset binnen onze coachpraktijk, delen we een coachsessie waarin mindset centraal staat en delen we een favoriet hulpmiddel van ons voor een positieve mindset. We zouden een boek kunnen schrijven over mindset en de mooie inzichten die de coachhonden ons hierin geven, maar voor de leesbaarheid, proberen we het kort en bondig te houden.

Mindset
Mindset… wat is dit nu eigenlijk? Mindset heeft te maken met de gedachtes die je in je hoofd hebt. Ieder mens heeft gedachtes en op een dag komen er heel veel gedachtes voorbij. Gelukkig zijn we ons niet altijd bewust van de gedachtes die voorbij komen, anders hadden we er een dagtaak aan. Deze gedachtes kunnen we onderverdelen in twee categorieën, namelijk positieve gedachtes en negatieve gedachtes. Voor kinderen, maar jongeren en volwassenen hebben er vaak ook baat bij, maken we het nog een stukje makkelijker, zo noemen wij de positieve gedachtes ‘helpende gedachtes’ en de negatieve gedachtes noemen wij ‘niet-helpende gedachtes’. We merkten namelijk dat ‘positief’ en ‘negatief’ soms nog best lastige begrippen zijn. Want wanneer is iets positief en wanneer is iets negatief. Daarnaast zijn het ook gewoon lastige woorden om te onthouden. We gebruiken nu vooral de vraag: ‘Helpt deze gedachte mij?’. En eigenlijk zien we dat kinderen (maar ook de jongeren en volwassenen) hier makkelijker mee uit de voeten kunnen. Ook in hun dagelijkse leven, als ze geen coaching krijgen maar wel gaan oefenen met wat ze hebben geleerd is deze vraag makkelijk toe te passen.

Nu is het niet zo dat niet-helpende gedachtes er nooit mogen zijn. Verrassing, het hoort gewoon bij het mens zijn en zolang je probeert om deze niet-helpende gedachtes te onderdrukken, komen ze alleen maar standvastiger terug. Iets met een bal onder water proberen te houden. Het doel in de coaching is dan ook nooit om van je niet-helpende gedachtes af te komen. Wel kijken we achter de niet-helpende gedachte. Wat wil deze gedachte je eigenlijk zeggen en als je dat weet heeft deze gedachte dan nog gelijk, of kunnen we kijken of we deze gedachte kunnen ombuigen zodat hij voor je gaat werken in plaats van tegen je.

Een niet-helpende gedachte zorgt er namelijk voor dat je bevriest of je terugtrekt. Soms heel handig, als er echt gevaar dreigt, maar soms zorgt deze bevriezing of terugtrekking ervoor dat je niet de stappen durf te nemen om je doel of zelfs je droom te bereiken. We spreken dan eigenlijk van een ‘vaste mindset’, je zit letterlijk vast en komt niet vooruit. Door de gedachte om te buigen, kun je in actie worden gezet en kun je stappen gaan nemen. Er ontstaat een ‘groei mindset’. Nog steeds spannend, maar met helpende gedachtes word je dan wel gemotiveerd om het aan te gaan. Er ontstaat ruimte om te groeien.

Laten we eens kijken hoe dit in de praktijk werkt tijdens een coachsessie.

Kwispelende gedachtes
We nemen je mee in een coachsessie van een 14-jarige. Een lastige leeftijd, met veel onzekerheid en de daarbij behorende (niet-helpende) gedachtes. De opdracht was om een parcours te maken en elk onderdeel stond voor een niet-helpende gedachte of een lastige situatie. Daarna mocht de coachee het parcours gaan lopen met coachhond Sepp. Belangrijk om te weten is dat dit niet de eerste coachsessie is, maar dat er al stappen zijn gezet. Er ontstaat een parcours van zes onderdelen. Op het moment dat we begonnen en bij het eerste onderdeel kwamen, gebeurde er gelijk heel veel, want coachhond Sepp weigerde om het onderdeel te doen. Denk bij een onderdeel aan een sprongetje, door een hoepel, slalommen etc. Hij ging er rustig bij liggen en keek van een afstandje toe. De coachee ging onverstoord door naar de volgende. Bij het volgende onderdeel kwam coachhond Sepp er weer even bij, maar weer weigerde hij om mee te doen. Toen coachhond Sepp ook het derde onderdeel weigerde, merkte de coachee op dat er iets aan de hand was. Er ontstond een waardevol gesprek tussen de coachee en mij. We bespraken de spiegels van coachhond Sepp en onze coachee werd hierdoor geraakt. Hierdoor ontstonden mooie inzichten. In verband met de privacy gaan we hier niet op in, maar de conclusie was dat de coachee zelf deze situaties ook vermijd en de niet-helpende gedachtes zorgde ervoor dat de coachee zich helemaal terugtrok.

Tijd om de mindset-kaarten erbij te pakken. Voor elke niet-helpende gedachte en/of lastige situatie mocht de coachee een kaart met een helpende gedachte erop neerleggen. De coachee kon bijvoorbeeld aan de hand van een dier (die op de ene kant staat) bepalen welke kaart haar zou kunnen helpen, maar de coachee kon ook de kaart pakken met een tekst die bij haar paste (staat aan de andere kant van de kaart). Uiteindelijk lag bij elk onderdeel een helpende gedachte-kaart. Voordat de coachee het onderdeel zou gaan doen met coachhond Sepp, nam de coachee even de tijd om deze helpende gedachte op zich in te laten werken. Tegelijkertijd kwam coachhond Sepp aan de zijde van de coachee staan en zocht voorzichtig contact door even de hand van de coachee op te zoeken. Zodra de coachee de nieuwe gedachte voelde werd het onderdeel gedaan, samen met coachhond Sepp. Ging alles nu gelijk vlekkeloos? Zeker niet, want gedachtes ombuigen en erin geloven vraagt training. Maar de eerste stappen zijn genomen, en dat liet coachhond Sepp duidelijk zien. Kwam er even twijfel of een niet-helpende gedachte naar voren. Geen probleem, ze mogen er zijn. Maar daarna kies je voor jezelf wat je ermee wilt. Heel mooi om hierin de rol van coachhond Sepp te zien. Doordat er nu een kanteling is gekomen in de mindset van onze coachee, ontstaat er voor coachhond Sepp ruimte om het samen te gaan proberen. In plaats van op slot zitten in je gedachtes, waardoor er ook geen ruimte is voor coachhond Sepp. Als je dit doorvertaald naar het dagelijkse leven, dan is er geen ruimte voor kansen en groei. Daarom extra belangrijk om te werken aan je mindset, waardoor je ook de spannende stap gaat nemen om te doen wat je passie is. Geloof ons, uiteindelijk ga jij er ook (weer) van kwispelen 😉

Kracht van Sepp
Dat Sepp zo ontzettend gevoelig is voor de gedachtes van de persoon met wie hij samenwerkt, is niet heel gek. Het zit namelijk in zijn instinct om te kunnen overleven. Honden werken namelijk samen (in een roedel) om te kunnen overleven. Inmiddels hoeven honden natuurlijk niet zelf meer voor hun eten te zorgen en is de kans op gevaar voor je leven ook wat kleiner, maar diep van binnen zit dit instinct nog wel bij honden. Als je samen moet werken om te overleven, dan is het wel belangrijk dat degene met wie je samenwerkt de mindset heeft dat het gaat lukken, bijvoorbeeld bij het jagen op een prooi. Anders zou het bij voorbaat al verspilde energie zijn, en laat dat nou net niet handig zijn in het wild. Daarnaast zou je ten dode opgeschreven zijn als je die mindset zou hebben. Kort samengevat reageert Sepp dus vanuit een instinct en verspild hij liever geen energie als hij bij voorbaat al merkt dat de samenwerking niet succesvol gaat zijn. En iets proberen is voor Sepp dan al voldoende. Want bij een prooi vangen, moet je het tenslotte ook eerst gaan proberen en lukt het ook niet altijd gelijk.

Als coachee krijg je hierdoor wel gelijk feedback op je gedachtes. Wanneer je al een klein stapje in je mindset maakt, dan is het coachhond Sepp die hier gelijk op reageert. We hebben nog geen enkele coachee meegemaakt, die na het eerste stapje dacht, laat maar. Doordat coachhond Sepp gelijk reageert op een kleine verandering, wordt het steeds motiverender om hierop door te gaan, waardoor het weer makkelijker wordt om met hem samen te werken en zo zit je ineens in een vicieuze cirkel en wil je steeds lastigere dingen proberen om te kijken of coachhond Sepp dat ook voor en met je doet. Dit gevoel en de succeservaringen zijn de eerste stap die je meeneemt in je dagelijkse leven. Gesterkt door deze ervaring met coachhond Sepp ga je in het dagelijkse leven ook steeds meer stapjes zetten, want als iets lukt met coachhond Sepp lukt het misschien ook wel zonder coachhond Sepp. Het is het proberen waard. De inzichten en handvaten heb je immers mede door hem gekregen. Niets staat er straks meer in de weg om je passie te volgen en je doel te bereiken, want je weet hoe je met spannende situaties en niet-helpende gedachtes kunt omgaan.

Zoals de Ooievaar zegt: ‘Ik kijk, ik zet af, ik spring’. En de dolfijn: ‘Ik blijf rustig en gefocust als het moeilijk wordt’. Maar de haas vat deze blog heel mooi samen: ‘Mijn mindset is mijn kracht’.

Benieuwd naar deze fijne kaartenset?

Little Box of Mindset – Semko