Blog: De kracht van honden bij autisme
Een tijdje geleden kwam er een meisje van 16 jaar naar mij toe om te vragen wat Iwan en ik nou eigenlijk doen. Ik legde aan dat meisje uit dat Iwan helpt bij de persoonlijke ontwikkeling van kinderen en jongeren. Dit kan bijvoorbeeld op het gebied van zelfvertrouwen zijn, meer weerbaar worden en sociale vaardigheden oefenen. Eigenlijk kan de hond op verschillende manieren helpen. Het meisje vond dit interessant en vertelde dat ze zelf autisme heeft. De diagnose was een jaar geleden gesteld. Ze vertelde dat het opluchting gaf, maar dat het toch ook wel een zoektocht is. Veel vragen spookten toen door haar hoofd. Hoe ga je om met alle prikkels? Hoe leer je op jezelf te vertrouwen? Hoe ga je om met sociale contacten? Want ondanks dat sociale contacten lastig kunnen zijn, het betekent niet dat mensen met autisme daar geen behoefte aan hebben.
Een paar weken later kwam ditzelfde meisje weer naar mij toe met de vraag of Iwan en ik haar willen helpen. Inmiddels zijn we gestart en zien we wat de coaching met haar doet. Elke sessie leert dit meisje weer verder. En niet alleen zij, want ik leer ook ontzettend veel van haar. Een klein stukje van haar reis wordt hier beschreven. Juist omdat autisme (bij meisjes) nog zoveel vooroordelen kent. En om de kracht van honden bij autisme te laten zien.
Prikkels
Het wetenschappelijke kenmerk voor mensen met autisme heeft te maken met de prikkelverwerking. Voor mensen met autisme is het moeilijker om prikkels te verwerken. Dit kunnen verschillende prikkels zijn, denk aan geluiden, geuren maar ook hoe druk het bijvoorbeeld in een ruimte is. Mensen met autisme zien elk detail en al deze details moeten ook verwerkt worden door de hersenen. Waar mensen zonder autisme de binnengekomen informatie filteren, werkt deze filtering bij mensen met autisme net wat minder streng. Hierdoor komen ook de prikkels die niet van belang zijn binnen en worden opgeslagen in de hersenen.
We gaan terug gaan naar het meisje van het beginstuk. Ook zij heeft veel last van prikkels. Als jongere kan het best lastig zijn om te bepalen wanneer je te veel prikkels krijgt en dus eigenlijk overprikkeld raakt. Dit gebeurde ook in de coachsessie. Helaas kan ik als coach niet altijd zien dat het teveel voor iemand wordt. Gelukkig kan Iwan dit vaak wel aanvoelen en reageert hier direct op. In deze situatie gaf hij aan dat we onmiddellijk moesten stoppen. Dit deed hij door niet meer te luisteren en hard naar haar te blaffen. Iwan had alleen nog maar oog voor haar en keek haar daarbij doordringend aan. In eerste instantie wist het meisje niet wat er gebeurde, toen ik haar vroeg hoe ze zich voelde kwamen de tranen. Ik legde haar uit dat Iwan op de noodstop heeft gedrukt. We gingen bij Iwan op de grond zitten en Iwan kwam rustig bij het meisje liggen. Ook toen de vader van het meisje kwam om haar op te halen, bleef Iwan checken hoe het met het meisje ging, door steeds oogcontact met haar te zoeken, maar nu met een zachte blik in zijn ogen. Vader werd kort begroet, maar daarna ging Iwan gelijk weer terug naar het meisje. Door met zijn snuit contact te maken en te snuffelen bij het meisje, vroeg Iwan eigenlijk hoe het met haar ging.
Zelfvertrouwen
Veel mensen met autisme worden anders behandeld zodra bekend is dat ze autisme hebben. Mensen gaan er sneller vanuit dat iemand met autisme dingen niet kan of benadrukken juist overdreven hoe goed degene het heeft gedaan. Het is dan ook niet gek dat mensen met autisme hierdoor last krijgen van een laag zelfbeeld, een verminderd zelfvertrouwen hebben en bang zijn om fouten te maken. Behandel mensen met autisme als ‘gewone’ mensen. Iedereen is uniek en ga je anders mee om, voor mensen met autisme is dit niet anders. Discriminatie, onbegrip en vooroordelen staan vaak in de weg voor de ontwikkeling van mensen met autisme.
Ook het meisje heeft last van haar verminderde zelfvertrouwen. Een eerste oefening doen was enorm spannend. Mede door het geduld van Iwan, kon ze zelf uitproberen wat wel en niet werkte. Doordat Iwan gelijk reageert op wat ze doet, leert ze hier veel van. Waar eerst ‘zit’ en ‘af’ al heel spannend waren, maakt ze nu grote stappen. Zo is ze nu bezig om Iwan een nieuwe oefening te leren. Mede door haar krachten in te zetten, namelijk doorzetten, logisch denken (in welke stapjes wordt de oefening opgedeeld? Wanneer beloon ik? etc.), oog voor detail (zelfs de kleinste stapjes van de hond heeft ze door en worden beloond), haar rust en duidelijkheid zorgen ervoor dat Iwan graag met haar traint. In eerste instantie was één oefening vragen al een ding voor haar. Nu komt de vraag of ze het nog een keer mag doen, of wil ze een andere oefening proberen met Iwan. En de laatste keer vroeg ze het zelfs niet meer, maar ging het gelijk proberen. Het vertrouwen wat Iwan haar geeft, zorgt ervoor dat ze dingen steeds minder spannend vindt. Alles wat we met de hond doen, vertalen we ook weer door naar haar eigen leven. Mede hierdoor gaan de dingen daar ook makkelijker.
Kracht
Bij KwispelCoaching gaan we uit van jouw kracht. Je bent wie je bent en je hebt autisme. Maar je bent altijd in de eerste plaats gewoon wie je bent. Autisme zorgt dan wel voor een andere manier van informatieverwerking, het betekent niet dat je je niet kan ontwikkelen. Het zegt niks over wie je als persoon bent. Naast dat autisme uitdagingen met zich meebrengt, kijken we ook naar de positieve kanten van autisme. Onze ervaring is dat mensen met autisme echte doorzetters zijn, ze zijn perfectionistisch en denken logisch na. In samenwerking met de honden komen de kwaliteiten nog meer naar voren. Doordat duidelijkheid voor hen belangrijk is, geven ze dit ook aan de honden. En voor honden is duidelijkheid ook heel belangrijk. Op een veilige manier oefenen met de honden, zorgt ervoor dat het geleerde gemakkelijker in de praktijk kan worden gebracht. De eerste succeservaringen zijn opgedaan. En het meest fijne aan met de honden oefenen, is dat je het niet fout kan doen. De hond helpt je alleen om sommige dingen anders te doen.
Geschreven door: Anouk Doffer, Kwispelcoaching